Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań 2021
1 kwietnia na terenie całego kraju rozpocznie się Narodowy Spis Powszechny
Ludności i Mieszkań 2021.
Spisy
powszechne są badaniami pełnymi –
obejmują całą populację ludności. Oznacza to, że dane uzyskiwane w wyniku spisu
powszechnego pochodzą od wszystkich
obywateli. Co istotne, w przypadku wielu cech demograficzno-społecznych,
jak np. wyznanie, narodowość czy stopień niepełnosprawności, spisy powszechne
są dla państwa jedynym źródłem danych.
Spis
ludności i mieszkań jest badaniem
obowiązkowym, realizowanym co 10 lat w oparciu o przepisy ustawy, a także
zgodnie z zaleceniami i standardami organizacji międzynarodowych. Jest to
jednocześnie największe przedsięwzięcie statystyczne podejmowane nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.
Uzyskane
podczas spisu powszechnego dane umożliwią analizę i ocenę zróżnicowania
przemian demograficznych i społecznych w kraju w dowolnych przekrojach
terytorialnych.
Spisem objęte są:
• osoby
fizyczne stale zamieszkałe i czasowo przebywające w mieszkaniach, budynkach i
innych zamieszkanych pomieszczeniach niebędących mieszkaniami, osoby fizyczne niemające miejsca
zamieszkania,
• mieszkania,
budynki, obiekty zbiorowego zakwaterowania oraz zamieszkane pomieszczenia
niebędące mieszkaniami.
Metody zbierania danych
Po
raz pierwszy w historii polskiej statystyki publicznej samospis internetowy w ramach NSP będzie obowiązkowy. W przypadku jeżeli (np. ze względu na
zaawansowany wiek, stan zdrowia czy niepełnosprawność) realizacja samospisu
będzie niemożliwa, badanie przeprowadzą rachmistrze – bezpośrednio bądź
telefonicznie.
Metoda
obowiązkowa:
• samospis
internetowy – przeprowadzany za pośrednictwem interaktywnej aplikacji dostępnej
od 1 kwietnia na stronie internetowej spis.gov.pl. W ramach tej metody
Respondenci na własnych komputerach lub urządzeniach mobilnych, uzupełnią
wymagane dane. Respondent może także skorzystać ze specjalnie przygotowanego
stanowiska do samospisu w każdym urzędzie gminy, bądź z możliwości „Spisu na
żądanie” przeprowadzanego przez infolinię spisową (22 279 99 99) w kanale
„Spisz się przez telefon”.
Metody uzupełniające:
• wywiad
telefoniczny – przeprowadzany od 16 kwietnia wspierany programem komputerowym,
• wywiad bezpośredni – przeprowadzany od 16
kwietnia przez rachmistrza spisowego i rejestrowany na elektronicznym
urządzeniu przenośnym.
Zakres zbieranych danych:
• charakterystyka demograficzna osób,
• aktywność ekonomiczna osób,
• poziom wykształcenia,
• niepełnosprawność,
• migracje wewnętrzne i zagraniczne,
• charakterystyka etniczno-kulturowa,
• stan i charakterystyka zasobów mieszkaniowych
(mieszkania i budynki).
Szczegółowy
zakres informacji zbieranych w NSP 2021 dostępny jest w załączniku nr 1 do ustawy
z dnia 9 sierpnia 2019 r. o narodowym spisie powszechnym ludności i mieszkań w
2021 r. (Dz.U. poz. 1775 z późn. zm.).
Udział w spisie jest obowiązkowy, a kto wbrew
obowiązkowi odmawia wykonania
obowiązku statystycznego albo udzielenia informacji w spisie
powszechnym, podlega grzywnie (Art. 57 Ustawy o statystyce publicznej).
Wszystkie
dane osobowe przetwarzane w ramach
prac spisowych są poufne i podlegają szczególnej ochronie, na zasadach
określonych w ustawie o statystyce publicznej oraz w ustawie o ochronie danych
osobowych. Dane osobowe od momentu ich zebrania stają się danymi statystycznymi
i objęte są tajemnicą statystyczną, a osoby wykonujące prace spisowe są
zobowiązane do jej przestrzegania. Przed przystąpieniem do pracy rachmistrzowie
są pouczani o istocie tajemnicy statystycznej i sankcjach za jej
niedotrzymanie. Dane pozyskane podczas spisów mogą być wykorzystywane wyłącznie
do opracowań, zestawień i analiz statystycznych oraz do aktualizacji operatów
do badań statystycznych prowadzonych przez służby statystyki publicznej.
Weryfikacja tożsamości rachmistrza
spisowego.
Rachmistrz
spisowy, przy wykonywaniu czynności w ramach bezpośredniego wywiadu posługiwać
się będzie umieszczonym na widocznym miejscu identyfikatorem, zawierającym
m.in.: imię i nazwisko oraz zdjęcie rachmistrza spisowego oraz numer
identyfikatora. Jego tożsamość można będzie zweryfikować przez kontakt
telefoniczny z infolinią spisową GUS: 22
279 99 99, a także w aplikacji „Sprawdź rachmistrza” na stronie spis.gov.pl
oraz stronie internetowej urzędu statystycznego.
